KORZYSTNE ZMIANY W PODATKU OD SPADKÓW I DAROWIZN

6 września, 2023

Po wielu latach oczekiwań doszło do korzystnej i tym razem realnie odczuwanej dla wielu obywateli – w tym także seniorów i ich rodzin – zmiany w zakresie kwot czystej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a mówiąc prościej – doszło do podwyższenia kwot wolnych od podatku od spadków i darowizn.

Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dniem 1 lipca 2023 roku zmieniła dotychczasowe kwoty wolne od podatku uregulowane w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, a dokładniej art. 9 ust.1. Zatem na mocy obecnie obowiązujących przepisów opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1) 36 120 zł. – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej (dotychczas była to kwota 10 434 zł., zatem wzrosła ona ponad trzykrotnie!);

2) 27 090 zł. – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej (dotychczas była to kwota 7878 zł.);

3) 5733 zł. – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej (dotychczas była to kwota 5308 zł.).

PAMIĘTAJ JEDNAK, ŻE:

Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Takiej darowizny, mieszczącej się w podanych progach i przy zachowaniu zasad ustawowych, nie musisz zgłaszać do urzędu skarbowego.

NIE WIESZ, DO JAKIEJ GRUPY PODATKOWEJ NALEZYSZ – SPRAWDŹ!

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zasada 1: Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zasada 2: Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

 

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

do grupy III – innych nabywców.

 

UWAGA!

  • Za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych.
  • Za zstępnych w rozumieniu ustawy uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821 oraz z 2021 r. poz. 159), a za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

KTO WCHODZI W SKŁAD TZW. „GRUPY 0” I JAKIE MA ONA PRZYWILEJE?

W skład tej grupy wchodzą:

  • małżonek, 
  • zstępni,
  • wstępni,
  • pasierbowie,
  • rodzeństwo
  • ojczym i macocha

Art. 4a ustawy przewiduje zwolnienie podmiotowe w przypadku, gdy osoby zaliczane do „grupy 0”:

  1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
  2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną przez nowe progi (w praktyce 36 120), oraz udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Warunkiem zwolnienia dla członków grupy 0 po przekroczeniu wskazanego wyżej prógu będzie zgłoszenie faktu nabycia do właściwego urzędu skarbowego i w przypadku środków pieniężnych – udokumentowanie ich nabycia dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.